Το πρώτο συνέδριο με θέμα FAKE NEWS & ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Το πρώτο συνέδριο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς, για τα Fake News στον χώρο της θρησκείας ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη, με τίτλο «Fake News & Εκκλησία: Όταν η αλήθεια δοκιμάζεται στον φυσικό της χώρο».
Το συνέδριο, πραγματοποιείται στην Αίθουσα Τελετών του παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ, με πρωτοβουλία του Οργανισμού Ανάδειξης Ελληνικού και Ορθόδοξου Πολιτισμού «ΑΕΝΑΟΣ» και τη συνεργασία των Τμημάτων Θεολογίας και Δημοσιογραφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου και του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου.
Επιφανείς πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι, πολιτικοί και κληρικοί επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις σχετικά με τον αντίκτυπο των Fake News στον χώρο της Εκκλησίας και της θρησκείας, τις συνέπειές τους στη ζωή των πιστών, των πολιτών αλλά και της ίδιας της Εκκλησίας, αναζητούν τις αιτίες κατασκευής και διάδοσής τους καθώς και τους τρόπους προστασίας από αυτά, προσεγγίζοντας το φαινόμενο απ’ όλες τις πλευρές του.
Κατά την πρώτη συνεδρία χθες το απόγευμα, οι ομιλητές ανέλυσαν το φαινόμενο των Fake News στον χώρο της Εκκλησίας και της πίστης από την ακαδημαϊκή, τη θεολογική και τη δημοσιογραφική πλευρά του. Έδωσαν σαφείς ορισμούς για το τι είναι και τι όχι fake news, παρουσιάζοντας χαρακτηριστικά παραδείγματα από τον ορθόδοξο και όχι μόνο χώρο. Εξήγησαν, ακόμη, πώς διαδίδονται τα fake news μέσω του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων.
Η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ κ. Μαρία Αντωνιάδου, μέσα από την πολύχρονη εμπειρία της στο εκκλησιαστικό ρεπορτάζ, υπογράμμισε τη σημασία που οφείλουν να δείχνουν οι δημοσιογράφοι στη διασταύρωση των πηγών των πληροφοριών αλλά και οι αναγνώστες στα μέσα που επιλέγουν για την ενημέρωσή τους.
Στη δεύτερη και τελευταία συνεδρία της πρώτης μέρας, συζητήθηκε η σχέση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού με τα fake news. Οι ομιλητές επισήμαναν ότι, σε πολλές περιπτώσεις, αιτία δημιουργίας ψευδών ή παραποιημένων ειδήσεων αποτελούν ο φονταμενταλισμός και η μειωμένη αναλυτική ικανότητα.
“Τα fake news συνδέονται σε αρκετές περιπτώσεις με το φαινόμενο του φονταμενταλισμού. Η αναψηλάφηση αλλά και η ανάλυση του φονταμενταλισμού δεν μπορεί παρά να γίνει μόνον σε συνδυασμό με αντίστοιχα φαινόμενα, όπως για παράδειγμα και ενδεικτικά του λαϊκισμού, της βίας και του μεσσιανισμού”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο καθηγητής του Τμ. Θεολογίας ΑΠΘ κ. Χρυσόστομος Σταμούλης.
Τη διαφορά μεταξύ Ορθοδοξίας και Ορθοδοξισμού εξήγησε στην εισήγησή του ο καθηγητής του Τμ. Θεολογίας ΑΠΘ κ. Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, μεταφέροντας τα λόγια του προφήτη Ιερεμία. “Με πόσο επίκαιρο όσο και γλαφυρό τρόπο περιγράφει ο προφήτης Ιερεμίας τα δύο βασικά χαρακτηριστικά του ορθοδοξισμού. «Αυτοί που καυχώνται ο ένας στον άλλο για τα όνειρά τους, επιδιώκουν να λησμονήσει ο λαός μου ποιος είμαι» επισημαίνει ο Θεός με το στόμα του προφήτη, καταγγέλλοντας τους πραγματικούς στόχους όσων δεν ζουν μέσα στην Εκκλησία του αλλά ζουν από την Εκκλησία του. «Γι᾽ αυτό» συνεχίζει ο Θεός «εγώ είμαι εναντίον των προφητών εκείνων, που κλέβουν το μήνυμα ο ένας απ’ τον άλλον». Αυτό το τελευταίο περιγράφει τη βασική πρακτική όσων διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις. Καθώς στόχος των ψευδών ειδήσεων δεν είναι να μεταδώσουν μια πληροφορία που μπορεί να γίνει πιστευτή, αλλά να δημιουργήσουν σύγχυση και αμφιβολία, αναπαράγουν σε μεγάλο βαθμό την ίδια είδηση ακόμα και όταν αποδειχτεί ψευδής”.
Σχετικά με τους χρήστες των fake news, ο κ. Σταμούλης τους κατέταξε σε δύο κατηγορίες. “Η πρώτη σχετίζεται με τη στρατηγική του ψεύδους, που στοχεύει στον αποπροσανατολισμό, την κατασπίλωση, την ενοχοποίηση και τέλος την εξόντωση του υποκειμένου της διαφορετικότητας. Η δεύτερη έρχεται να αποκαλύψει τη ψυχοπαθολογική ασθένεια ανθρώπων οι οποίοι κατατρύχονται από σύνδρομα καταδίωξης και μεσσιανισμού. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ενικός αριθμός -εντός των κλειστών ομάδων διαχείρισης αυτών των συμπεριφορών- αντικαθίσταται από τον πληθυντικό της συνομωσίας και του παραλογισμού. Μια μετατροπή, που στοχεύει στις συμμαχίες και στην ενδυνάμωση τελικά τους ενός, ο οποίος εμπλέκει και τους άλλους προκειμένου να αυξήσει τη δική του παρουσία. Μας κυνηγάνε, μας κατηγορούνε, μας υβρίζουνε. Τελικός σκοπός, το ιδεολογικό ή οικονομικό κέρδος».
Μηνύματα χαιρετισμού του συνεδρίου απέστειλαν ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος. Το συνέδριο χαιρέτησαν ο πρύτανης του ΑΠΘ κ. Περικλής Μήτκας, ο Γεν. Γραμματέας του Υπ. Ψηφιακής Πολιτικής κ. Γεώργιος Φλωρεντής, ο πρόεδρος του Τμ. Θεολογίας ΑΠΘ κ. Παναγιώτης Σκαλτσής, ο αναπληρωτής πρόεδρος του Τμ. Δημοσιογραφίας ΑΠΘ κ. Γεώργιος Καλλίρης και ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Ανάδειξης Ελληνικού & Ορθόδοξου Πολιτισμού “ΑΕΝΑΟΣ” κ. Ανδρέας Λουδάρος.
