Συζητηση Στρογγυλής Τραπέζης: Το Ουκρανικό Αυτοκέφαλο

Τις σύνθετες διαστάσεις του ζητήματος της ουκρανικής αυτοκεφαλίας επιχείρησε να φωτίσει η στρογγυλή τράπεζα που διοργάνωσε χθες ο Οργανισμός Ανάδειξης Ελληνικού και Ορθόδοξου Πολιτισμού “ΑΕΝΑΟΣ” μαζί με το orthodoxia.info στο πλαίσιο της δράσης ORTHODOXIA INFORUM.

Στο αμφιθέατρο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών, εξειδικευμένοι επιστήμονες- εκλεκτοί ομιλητές ανέλυσαν τις πολύπλευρες διαστάσεις του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου, ρίχνοντας φως στις άγνωστες πτυχές του σημαντικότερου εκκλησιαστικού ζητήματος των τελευταίων δεκαετιών.

Στη συζήτηση με θέμα «Ουκρανικό Αυτοκέφαλο: Η Ιστορία, τα γεγονότα και οι Προεκτάσεις τους» έλαβαν μέρος ο Συνταγματολόγος και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Χριστουπόλεως κ. Μακάριος και ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμ. Θεολογίας ΑΠΘ στον τομέα της Εκκλησιαστικής Ιστορίας κ. Ηλίας Ευαγγέλου. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος κ. Ανδρέας Λουδάρος.

Ο κ. Ευαγγέλου μίλησε για την ιστορία της Μόσχας και του Κιέβου, παρουσιάζοντας τους σημαντικότερους σταθμούς της ιστορικής τους πορείας. Έδωσε έμφαση στην εκκλησιαστική τους ιστορία καθώς και στις σχέσεις τους ανά τους αιώνες με την Κωνσταντινούπολη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

“Το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης δεν προσπάθησε να εξελληνίσει την Εκκλησία της Ρωσίας αλλά προσπάθησε να βρει τον τρόπο ώστε να εμπεδώσουν οι Ρώσοι την ορθοδοξία στη γλώσσα τους. Σεβόμενο τις ανάγκες της Ρωσίας και του Ρώσου ηγεμόνα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο εκχώρησε τον πατριαρχικό τίτλο και την πατριαρχική τιμή στη Ρωσία”, είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ευαγγέλου.

Τόνισε, ακόμη, ότι “η Ουκρανία παραμένει έξω από τα όρια δικαιοδοσίας και του κράτους και της Εκκλησίας της Ρωσίας. Η Ρωσία προσπαθούσε καιρό να βρει τον τρόπο επιβολής της εκκλησιαστικής της δικαιοδοσίας στο Κίεβο”.

“Ψευδώς λέει η Μόσχα ότι το Κίεβο είναι δικό της”

Τις εκκλησιαστικές προεκτάσεις του Ουκρανικού ζητήματος ανέπτυξε ο επίσκοπος Χριστουπόλεως κ. Μακάριος, τονίζοντας ότι “η μητρόπολη Κιέβου δεν παραχωρήθηκε ποτέ και καθ’ ολοκληρία στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας. Το ίδιο έγινε και με την Κριμαία, το Σμολένσκ, τη Λιθουανία. Όλες αυτές οι περιοχές περιήλθαν στην κυριαρχία της Μόσχας αντικανονικώς. Αφελώς και ψευδώς λέει η Μόσχα ότι το Κίεβο είναι δικό της. Είναι μεγάλο ψέμα. Ουδέποτε παραχωρήθηκε εκκλησιαστικώς και κανονικώς στη δικαιοδοσία της”.

Ο κ. Μακάριος εξήγησε ότι η προσπάθεια δημιουργίας αυτοκέφαλης Εκκλησίας στην Ουκρανία δεν είναι κάτι καινούριο. “Το 1991 σχηματίζεται το κράτος της Ουκρανίας και εντείνονται οι προσπάθειες για δημιουργία αυτοκέφαλης εκκλησίας. Το 2014 τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα για την Μόσχα με την απόβαση στην Κριμαία. Οι Ρώσοι γίνονται εχθροί για τους Ουκρανούς”, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Κάνοντας λόγο για τον τρόπο δημιουργίας του Πατριαρχείου Ρωσίας, ο κ. Μακάριος υπογράμμισε ότι “η Εκκλησία της Ρωσίας πραξικοπηματικά αποσχίστηκε από την Κωνσταντινούπολη και ζήτησε να ανακηρυχτεί σε Πατριαρχείο. Υπήρξαν ασφυκτικές πιέσεις από τον τότε Τσάρο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και ο Πατριάρχης Ιερεμίας αναγκάστηκε να δώσει την πατριαρχική αξία στη Μόσχα. Ό,τι έκανε ο Φιλάρετος πρότινος το ίδιο έκανε και η τότε Σύνοδος της Ρωσίας που αποσχίστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο”.

Τις πολιτικές και γεωπολιτικές διαστάσεις του θέματος παρουσίασε μέσα από την πολύχρονη εμπειρία του ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, επισημαίνοντας ότι “η διάλυση της σοβιετικής ένωσης προκαλεσε κρίση εκκλησιαστικών δικαιοδοσιών. Τα προτεσταντικά δόγματα δεν είχαν πρόβλημα στην περιοχή. Υπήρχε, όμως, μεγάλο πρόβλημα με τις ορθόδοξες εκκλησίες που κράτησαν μια πιο επιεική στάση κατά τη διάρκεια του σοβιετικού καθεστώτος”.

Πρόβλημα εθνικό το ζήτημα της αυτοκεφαλίας

Ο κ. Βενιζέλος υποστήριξε ότι “το πρόβλημα της αυτοκεφαλίας είναι πρόβλημα εθνικό, πρόβλημα εθνογένεσης και εθνικής ταυτότητας και αποτελεί μια δοκιμασία του ορθόδοξου πολυκεφαλισμού”. Επίσης, έκανε λόγο για τον παράγοντα της οικονομίας και τον ρόλο του στις σχέσεις Ρωσίας- Ουκρανίας, αναφέροντας ότι “η Ρωσία προσπαθεί να διαμορφώσει ένα νέο δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου προκειμένου να παρακάμψει την Ουκρανία”.

Τόνισε, ακόμη, τη σημασία της εξεύρεσης λύσης στο ουκρανικό ζήτημα καθώς “υπάρχει ένα πρόβλημα δυσλειτουργίας και άσκησης του ποιμαντικού έργου στη χώρα. Οι πολιτικές αρχές δεν είναι σε επικοινωνία με τις εκκλησιαστικές”.

Ο κ. Βενιζέλος χαρακτήρισε, τέλος, πολύ προσεκτικά τα βήματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και οξεία την αντίδραση της Ρωσίας.

“Μονόδρομος για τη Ρωσία να δεχθεί το αυτοκέφαλο”

Μετά τις αρχικές τοποθετήσεις των ομιλητών, ακολούθησε κύκλος ερωτήσεων από το συντονιστή της συζήτησης κ. Λουδάρο. Στην ερώτηση “πώς πιστεύετε ότι θα αντιδράσει η Ρωσία στο ενδεχόμενο της δημιουργίας μιας νέας αυτοκεφάλου εκκλησίας; Θα έχουμε την αποδοχή του νέου δεδομένου ή όλος ο κόσμος θα αναγνωρίζει τη νέα εκκλησία αλλά η Ρωσία θα αναγνωρίζει τη δική της”, ο κ. Ευαγγέλου απάντησε ότι “όσο κι αν προσπαθήσει να σκληρύνει τη στάση της η Ρωσία, αυτό που προσπαθεί να κάνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι η επίλυση μιας διασαλευθείσας τάξης και στο τέλος αυτό επικρατεί. Αργά ή γρήγορα θα αναγκαστεί να ακολουθήσει και η Μόσχα. Είναι μονόδρομος για τη Ρωσία να δεχθεί το αυτοκέφαλο στην Ουκρανία”.

Στην ερώτηση “πώς αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο την ενεργοποίηση μιας ρωσικής ενορίας στην Κωνσταντινούπολη”, ο επίκοπος Χριστουπόλεως δήλωσε ότι “το Πατριαρχείο ούτε βιάζεται ούτε χαίρεται να επιβάλει επιτίμια. Με πολλή αγάπη, υπομονή, ειρήνη, ευρύτητα καρδιάς και ψυχής ο κ. Βαρθολομαίος αντιμετωπίζει τα θέματα. Το Πατριαρχείο δεν αξίζει να ασχοληθεί με αυτό το θέμα”.

“Όλα θα κριθούν κατά το μυστήριο της θείας οικονομίας”

Κλείνοντας τη συζήτηση, ο κ. Βενιζέλος υποστήριξε ότι “πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθεί το ζήτημα της ανάπτυξης και της οικονομίας στην Ουκρανία. Η Ρωσία με την Ουκρανία μαζί είναι αυτοκρατορία. Η Ρωσία μόνη της είναι απλώς μια μεγάλη χώρα. Τελικά όλα θα κριθούν κατά το μυστήριο της θείας οικονομίας”.

Την εκδήλωση παρακολούθησαν ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου πατήρ Γεώργιος Τσελαλίδης, ο μητροπολίτης Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ, ο επίσκοπος Αβύδου κ. Κύριλλος, ο Ειδικός Γραμματέας Εκκλησιαστικής και Πολιτιστικής Διπλωματίας κ. Ευστάθιος Λιανός Λιάντης, η εκπρόσωπος του πρέσβη της Ουκρανίας κ. Ολένα Μάσνεβα και η διεύθυντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου κ. Κατερίνα Δελαπόρτα.

Το πρώτο συνέδριο με θέμα FAKE NEWS & ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Μενού